ANNE ONU GERİ GÖTÜR!
Küçücük yüreklerinde ne büyük karmaşalar, ne uç duygular yaşar küçük ağabeyler ablalar. Bir kardeş fikrinden genellikle hoşlanırlar, onu hemen büyüyüp bir oyun arkadaşı olacağını düşünürler. Kardeşin gelişini büyük sevinç ve umutla beklerler. Fakat hamileliğin sonuna doğru annenin hareketlerinin ve sabrının kısıtlanmasıyla meydana gelen ilgide azalma, yavaş yavaş hırçın davranışları beraberinde getirir. Anneme kötü bir şey mi olacak korkusunun yerini bebek doğduğunda “bunun elleri neden bu kadar küçük, neden hep ağlıyor?” yerinmeleri alır. Annenin üzerindeki iki çocuk yükü uykusuzluk ve yorgunlukla birleştiğinde, çocuğun şimdiye kadar edindiği alışkanlıkları yaşayamaz, biricikliğini hissedemez. Bebek annesini elinden almıştır. O zaman bebeğe zarar vermek ya da bebek gibi davranmak belki çözüm olabilir. Daha içe dönük çocuklar ise bu yoğun duygularını tırnak yeme, alt ıslatma, anneye karşı saldırganlık gibi davranışlarla gösterebilir. Bütün çocuklar anne-babası tarafından en sevilen kişi olmak ister.
Aile de uzun süre tek kalmış ve bu tekliği sonsuz doyumla hissetmiş çocuğun, yeni bireyin aileye katılımını kabullenmesi oldukça güç olacaktır. Anne babalar, çocuğu bir kardeşi olacağı fikrine hazırladıklarını düşünseler de kıskançlık duygusunu yaşamayı ne yazık ki kontrol edemezler. Çocuğun bu duyguyu yaşadığını önce ailelerin kabullenip ona ihtiyacı olan ilgiyi vererek, kardeşini kabul etmesini sağlamalıdırlar. Onun öncelikle istediği, kaybettiği biriciklik duygusunu yeniden yaşayabilmektir.
Babaların bu dönemde anneye destek olması, anne bebek ile ilgilenirken babanın büyükle ilgilenmesi çocuğun olumsuz duygularını hafifletse de anneyi paylaşma fikri çocuk için korkutucudur.
Çocukları dönüşümlü paylaşmak daha yararlı olabilir. 3 yaşından önce, bir kardeşin gelişi ilk çocuk için güç bir problemdir. Çünkü o henüz daha bağımsızlığını kazanamamıştır. Annesine olan ihtiyacı azalmamıştır.2,5-3 yaşından sonra çocuklar, arkadaş ve oyuna yönelirler. Kardeş yaş aralığının 5 yıldan fazla olması çocukların ihtiyaçlarının farklılıkları sebebiyle annenin işini zorlaştırabilir. Ayrıca büyüğün küçük çocuk üzerinde baskı kurması onu ezmesine zemin hazırlayabilir. Kardeş kıskançlığı konusunda anne-babalar önce kendi duygularını gözden geçirmelidirler. Davranışlarımızı, duygularımız yönlendirir.
Çocuklar ise bizim farkında olamayacağımız kadar dikkatlidirler. Çevreden gelen tepkiler de çocuğun kardeşine olan duygularını tetikler. Herkesin küçük bebeğe yoğunlaşması ve büyük çocuğun geçiştirilmesi O’nda büyük öfke yaratır. Oysa doğru kurulmuş kardeşlik ilişkilerinde çocuklar tatlı bir rekabetin içerisinde dayanışma, paylaşma, tartışma, barışma, haklarını savunma, gibi sosyal becerileri kazanırlar. “Sen büyüksün”, “Sen abisin”, “ Sen ablasın” şeklindeki ifadeler, küçük çocuğun hep kollandığı O’nun hep ikinci planda olduğu hissini yaratır çocukta.
ÖNERİLER
*Duyguyu kabul edin, bastırmaya çalışmayın.
*Yaşadığı olumsuz duyguları ifade etmesine olanak sağlayın. Temel ihtiyacının ne olduğunu anlamaya çalışın.
*Onu kardeşi ile kıyaslamayın. İkisini de ayrı ayrı bireyler olarak kabul ettiğinizi hissettirin.
Çocuklara birlikte ayırdığınız zamanın dışında teketek faaliyetler ve ortamlar hazırlayın.
*İhtiyaçları doğrultusunda geçmiş yaşantılarını hatırlayıp oyunlar oynayın.
*Kardeşini kabul etmesine yardımcı olmak amacı ile yaptırdığınız yardımlarda çocuğun zorlanmamasına dikkat edin.
*Onu kıskançlık konusunda ikna etmeye çalışmak için ödüller vermeyin. Ona zaman tanıyın. Yaşadığı duygunun zor olduğu ve herkes tarafından yaşanabileceğini anlamaya çalışın.
*Kardeşlerin arasına girmeyin. Hakem rolü üstlenmeyin. Sorunlarını kendileri çözmeleri için onlara yol gösterici olun. Şiddete varmadığı sürece müdahalede bulunmayın.
*Baba ev işlerinde ve bebek bakımında anneye yardım ederek, büyük çocuğuna daha fazla zaman ayırmasını sağlamalı.
*Anne-babalar, akrabalarına ziyarete gittiklerinde önce büyük çocuğu selamlamalarının ne kadar önemli olduğunu anlatmalılar.
KURUCU MÜDÜR
PSİKOLOG TÜLAY TURAN
